Zaburzenia wzrastania płodu

Zaburzenia wzrastania płodu

Ultrasonograficzne monitorowanie wzrastania wewnątrzmacicznego jest jednym z najważniejszych elementów opieki prenatalnej. Oceny wzrastania dokonuje się poprzez szacowanie masy płodu w trakcie rutynowych badań ultrasonograficznych. Uzyskane wyniki są odnoszone do siatek centylowych (norm wzrastania). Zakres normy zawiera się pomiędzy 10. a 90. centylem. Poniżej 10. centyla rozpoznaje się hipotrofię, a powyżej 90. makrosomię płodu. Wartość 10. centyla oznacza, że 10% populacji płodów w danym wieku ciążowym jest mniejsza niż uzyskana wartość, a 90. centyla - jedynie 10% płodów jest większych od danego przypadku.

Hipotrofia

Wzrastanie poniżej oczekiwanego potencjału płodu jest określane mianem hipotrofii. W przypadku hipotrofii należy pamiętać, że nie w każdym przypadku ograniczone wzrastanie wewnątrzmaciczne oznacza chorobę płodu lub matki. W tej grupie należy różnicować płody konstytucjonalnie małe (SGA- small for gestationalage) od płodów dotkniętych wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrastania (IUGR- intrauterine growth restriction) z pogarszającymi się parametrami przepływów naczyniowych w badaniach dopplerowskich. Płody SGA charakteryzują się niską masą ze względu na uwarunkowania genetyczne (np. niski wzrost rodziców), aczkolwiek stale przyrastają i mają prawidłowe parametry przepływów naczyniowych. Z drugiej stronie, w grupie IUGR związanych z nieprawidłowymi parametrami przepływów naczyniowych istnieje zwiększone ryzyko niedotlenienia oraz zgonu wewnątrzmacicznego wynikającego z obniżającej się wydolności łożyska. Prawidłowa diagnoza i różnicowanie dwóch grup wymaga doświadczenia, intensywnego nadzoru położniczego i umiejętnego wyboru postępowania wyznaczonego na podstawie danego przypadku.

Makrosomia

Nadmierna masa płodu w stosunku do wieku ciążowego, występuje gdy szacowana masa płodu przekracza wartość 90. centyla. Makrosomia płodu, w szczególności w przypadku dużej różnicy pomiędzy obwodem głowy (HC - headcircumference), a obwodem brzucha (AC - abdominalcircumference) może stanowić przeszkodę porodową prowadzącą do groźnych powikłań dla matki i dziecka - dystocji barkowej oraz zwiększone ryzyko urazów okołoporodowych czy porodu zabiegowego. Wyodrębnienie grupy ryzyka pacjentek z makrosomią oraz ich ścisła kontrola umożliwia ograniczenie nadmiernego wzrastania płodu. U kobiet z cukrzycą ciężarnych, makrosomia występuje 10 razy częściej. Podejrzenie makrosomii płodu może być wskazaniem do wcześniejszego ukończenia ciąży.